Jeodezik kubbeler ülkemizde de son zamanlarda ve kamusal yapılarda çok fazla kullanılan kubbe sistemidir. Jeodezik kubbeler bir diğer adı da aslında uzay çatı sistemi olarak geçmektedir. Özel hesaplar ile mekânsal alanlarda daha az kolon kullanılarak yükü paylaşma yöntemi ile yapılan, çatı ve örtü sistemleridir. Hem ölçüsel formları ile kolaylık sağlarken hem de kullanım alanında ve kamu alanlarında daha geniş geçiş alanları sağlayan sistemler olarak karşımıza çıkar.
Çubuklardan kurulan bir ağ ile küresel örgülerin oluşturulduğu yapı biçimine jeodezik kubbe denir. Yapı kendi içinde mukavim olan ve gerilimi bütün bir yüzeye ya da uzay kafese dağıtan geometrik öğelerin ve hesaplamaların bir araya geldiği sistemdir. Boyutlar büyüdükçe oransal olarak mukavemeti de artmaktadır.
TARİHÇESİ
1895 İla 1983 yılları arasında yaşayan, mimar Richard Buckminster Fuller tarafından tanıtılan ve bugün halen kullanılan sistem, hem jeodezik kubbeler hem materyallerin daha bilinçli kullanılmasını sağlayan bu sistem, aynı zaman da fütürist bir yaklaşım ile yapılar sunuyor. Uzay mekiğine bile ön ayak olunmasını sağlamış olan mimarımız aynı zaman da ileri teknoloji ve materyallerin nasıl kullanılacağı konusunda da bilgi vermiş oldu.
İlk yapıları 1950 ila 1960 yılları arasına gelen jeodezik kubbeler, sayesinde günümüzde bile daha az malzeme ile daha çok yapı ve yapısal formların önünün açılmasına ön ayak olmuş oluyor. Yapılarının tamamı aynı zaman da bizlerin doğru bir çalışma ve analiz ile daha bilinçli yapılar yapmamıza da neden olacak buluş olarak karşımıza çıkıyor.
YAPILMIŞ ÖRNEK BİR YAPIT
Yapmış olduğu bir yapıyı beraber izleyelim isterseniz.
Asm Uluslararası Merkez Binası, Amerikan Metalciler birliği Asm firmasının 1959 da inşa ettirdiği merkez ofisin tasarımları tamamen Richard Buckminster Fuller ve John Terence Kelly’ e aittir. Tasarımlarının tamamı ve görüntüsü 4 ana taşıyıcı ve birbirine eşit mesafeler ile bağlanmış bağ döngüsü altında kalan merkez ofis binalarını kapsar. 45 dönümlük araziye yapılmış olan kompleks, 31.4 metre yüksekliğinde 83,5 metre çapa sahip kubbesi ile bütünsel ve geniş bir yaşam alanı olarak karşımıza çıkıyor. Yapımında yaklaşık olarak 65 bin parça kullanılmış ve 21 km den oluşan alüminyum parçalar ile oluşmuştur. Parçaların tamamının ağırlığı ise yaklaşık olarak 80 ton. Büyük bir daha ve geleceğin mimarlığına yön vermeyi becermiş olan bu kubbe sayesinde matematik, inşaat ve kimya alanlarında da bu sistemlerden yararlanılması sağlanmıştır.
https://www.facebook.com/santiye.adam
