İslam mimarisi hakkında birçok yapı ve yapı tarzı olduğunu biliyoruz. İslam mimarisi hakkında yapılan çalışmalar ve mimari projelerin detaylarına inerek yapıların genel unsurlarını anlatacağınız. Yapıların neredeyse tamamı Asya ve Arap yarım adasında bulunmasına karşın. Avrupa’da da Akdeniz kıyılarında İslam mimarilerine rastlamak mümkündür.
İslam inancının etkisi ile ortaya çıkan yapıların ve detaylarının muazzam detaylar içerdiğini, özel sistemler ile yapıların taşıtıldığını biliyoruz. Yapımı genel olarak coğrafi bölge şartlarına göre olmasına karşın. Yapısal unsurlar ve devşirme yapılarda unutulmamalıdır. Özel olarak getirilen yapısal ürünlerin, dini veya saray yapılarında kullanıldığını da biliyoruz.
İSLAM MİMARİSİ TAM OLARAK NEDİR?
Soru sorulunca kolay gibi görünse de İslam mimarisinin soruları ve cevapları uzun sayfalar boyunca cevaplanacak kadar çoktur. Her zaman mimarlar ve bilim adamları tarafından tartışılmış, halende tartışılmaktadır.
İslam yapıları İslam inancına inanan toplumların, dini yapılar, çarşılar ve merkezi alanlar etrafına kurularak oluşmuş. Her toplumun devrin liderleri tarafından liderlikleri boyunca kendi tarzlarında Tasarımcılar ve mimarlara göre topluma ve inanca göre yapılar yaptırmışlardır.
Bu yapıların yapan birçok Mimar var olmasına karşın bir de toplumların yapmış olduğu göz alıcı yapılarda vardır.
İslam mimarisinin en önemli özellikleri kıble yönünün yapılarda dikkate alınması, haremlik selamlık gibi unsurlara dikkat edilmesinin yanında. Öz takipte en iyi örnekleri vermesinin, Sasani ve Bizans yapılarının geliştirilerek İslam inancına uygun ve yapısal özelliklerin ileri yıllara daha uzun aktarılmasını sağlayacak şekilde geliştirilmiştir.
İslam mimarisinde, kubbeler, minareler, revaklar, kemeler gibi unsurlar yer alır. Bu hareketler ile hem statik unsur sağlanırken hem de akustik unsurların sağlanması çalışılır.
Her yapısı farklı farklıdır, ahşap yapılar, taş yapılar, dini yapılar, hanlar, hamamlar, saraylar bunları bir bütün halinde ele almamız gerekirse, muazzam bir kültürün ve inancın sonunca ortaya çıkan yapılardır.
Tabi ki etkilendikleri dönemler, coğrafyalar, önceki kültürler veya daha teknolojik yapılarda mümkündür. Bu gün Mimar Sinan’ın bu kadar tanınmasının en önemli etkisi uzun bir coğrafya da bir çok yapı ile etkileşim halinde bulunulması ve yapıların en iyi şartlarının aranmasıdır. İslam inancı hem kültüre etki ederken hem de yapıların muazzam olmasını da sağlamıştır.
İslam mimarisinin unutulmaması gereken en önemli özelliklerinden birisi de hem ele geçirilen coğrafyanın izin verdiği şekilde yapılar yaparken, aynı zaman da mevcut yapıları da bozmadan restorasyon süreci ve ileri dönük bakış açısı ile geliştirmektir.
Bundan dolayı da hem Arap yarım adasında hem Anadolu da hem de Asya ülkelerinde birçok dini ve kullanım yapılarının tarzlarının olmasının en önemli etkisidir. Bu gün belki minare olarak her cami aynı diye biliriz. Fakat ispanya Müslüman yapılarını incelersek de özellikleri Afrika kıtası kemer özelliklerini taşır.
Bu başlık altında tamamen açıklamamı zor ama kısacası inanç, coğrafya ve kültür ile gelişim gösterdiğini söyleye biliriz.
